Rozstrajające się tunery Eltry
- Zaloguj Zarejestruj się by odpowiadać
Jedną z kluczowych przyczyn płynięcia heterodyn w tych głowicach unitrowskich, gdzie jest mieszacz na mosfecie, jest ostre żyłowanie heterodyny i w związku z tym nagrzewanie się struktury tranzystora generatora. W takt nagrzewania (nie są to spektakularne nagrzewania, że tranzystor gorący, tu wystarczy zmiana temperatury o 10 stopni na złączu) płynie pojemność złącz takiego tranzystora, która to zmiana pojemności pięknie się dodaje do łącznej pojemności tworzącej obwód LC heterodyny i pięknie wszystko płynie.
A dla obwodu LC oscylującego na 118MHz wystarczy zmiany pojemności o 0,5pF by częstotliwość się zmieniła o prawie 2MHz.
Przy 12V zasilania granicą krytyczną dla generatora LC jest prąd kolektora nie większy niż 1mA, powyżej już zauważa się pływanie.
Na przykładzie heterodyny tunera T-9015, patrząc na schemat i napięcie 3,7V na emiterze heterodyny, wychodzi z wyliczenia, dla Re=560 Ohm, Ic= ~6,6mA.
Żyłują heterodynę, bo mieszacz na mosfecie wymaga na drugiej bramce kopa heterodyny o poziomie 5Vp.p. (jak podają m.in. w poradniku UKF Zdzisława Bieńkowskiego, w rozdziale o mieszaczach) - bez tego radio głuchnie, słabe stacje giną pod szumem UKF.
Stąd nadrabiają dużym prądem heterodyny by była duża amplituda drgań i pływactwo gwarantowane.
Dobry tor by przewidywał niedużej mocy heterodynę, z prądem kolektora max 1mA - czyli bez wyścigów na duże prądy kolektora, potem separator, za nim wzmacniacz, który formuje wymagane 5V p.p. sygnału heterodyny.
Tu nawet biorąc sygnał z kolektora z tamtejszego R15 = 100 Ohm (co jeszcze bardzie czyni generator pływającym, zamiast z emitera) i tak nie uzyska się przy prądzie 6,6mA wyjściowego sygnału niezniekształconego sinusa z poziomem 5V p.p. bo nadal za mały prąd kolektora, gdy to zwykły wzmacniacz oporowy. Czyli jedno koliduje z drugim.
Czyli głowica z silną improwizacją.
U innych był jeszcze po drodze jakiś wzmacniacz, by mosfet w mieszaczu dostał niezbędnego kopa heterodyny dopiero z takiego wzmacniacza pośredniczącego.
W dodatku jak silne sprzęganie heterodyny z mieszaczem (po drodze 1nF by jak najwięcej sygnału z heterodyny wepchać na bramkę mieszacza i by z pojemnością bramki nie tworzył się filtr pojemnościowy obcinający amplitudę), to pływanie pojemności wejściowych tranzystora mieszacza, też dodatkowo wpływa na pływanie mocno sprzężonej heterodyny, która po drodze nie dostała przyzwoitego separatora.
W załączniku przykłady głowic UKF - jak inni robili karmienie mieszacza sygnałem heterodyny.
Czyli głowica z silną improwizacją.
Pewnie chodziło o oszczędność na półprzewodnikach - jeden tranzystor więcej być może był poza planowanym budżetem :) To by też tłumaczyło, dlaczego w tych tunerach AFC jest załączone na stałe - może liczono że zapobiegnie zjawisku płynięcia ? Co ciekawe w T3015/8015/8045 głowica jest niemal identyczna układowo, ale tam wg schematu rezystor w emiterze ma 820R a AFC można wyłączyć... Czy konstruktorzy wyciągali jakieś wnioski i stąd te zmiany? W ogóle czy T3015/8015/8045 powstał wcześniej niż t9015/t9010 ?
,,Szczególnie należałoby się przyjrzeć tym kondensatorom w obwodzie generatora heterodyny, bo z tego co pamiętam, to w momencie "odjazdu" od stacji i dostrojeniu się do niej na nowo nie pogarszał się poziom sygnału, ani jakość odbioru. To świadczyłoby o rozstrajaniu się generatora heterodyny''.
Miałem taki sam problem.Przestrajałem jakiś czas temu T 9010 (stan śmietnikowy) i T9015 na mosfetach (stan gabinetowy).Z pierwszym zero problemów. T9015 wymaga skrócenia cewki heterodyny i należy o tym pamiętać bo inaczej strojąc bez przyrządów przestroimy na lustrzanej.
Gdy tuner jest rozgrzany tak z 15 minut i ustawimy stację (niezależnie czym)to trzyma nawet bez Arcz.Gdy ostygnie to stacja ucieka tak że nawet Arcz. jej nie dociągnie.
Napięcie warikapów stabilne cały czas.Podmieniałem tranzystor,warikapy,odpinałem Arcz.Został właściwie tylko trymer do podmianki.Psikając zimnym gazem w obwód heterodyny stacja gwałtownie ucieka więc na pewno tam gdzieś jest problem (może jakaś felerna partia kondensatorów).
Instrukcja serwisowa milczy na temat procedury ustawienia wzkaźnika zera.Kolega z forum ZPDU pokazał to na jednym ze swoich filmów - gdyby ktoś szukał.
Pzdrawiam. Grzegorz